Chuyện xin kể bằng câu song thất
Kết vào vần lục bát nghe chơi
Dẩu là câu chuyện xa vời
Không rõ hư thực…xin mời bạn nghe:


Có một thầy Đồ Nghè dạy học,
Nhà có cô gái trọc rất xinh
Vốn dòng gia giáo đoan trinh
Sớm hôm nàng giữ một tình trăng trong


Chữ thánh hiền má hồng ràng buộc
Đạo gia nghiêm học thuộc vào tâm
Chữ duyên đêm mãi khóc thầm
Một ngày một lở sắc cầm tuổi xuân.


Có một anh nghèo từng tấm áo
Chuyện sách đèn áo não cơm canh
Ngở trời se mối duyên lành
Khi Thầy thấy được chuyện anh với nàng.


Thương con trẻ thầy không trách móc
Nàng mến chàng ăn học ngày đêm
Dấu cơm nàng bước qua thềm
Cho chàng đở dạ ấm êm sách đèn.


Rồi ngày kia trống kèn tin báo…
Nàng lại lo khăn áo cho chàng
Nợ đèn, nợ sách, nợ nàng…
Công danh một bước vội vàng lên kinh.


Ngày ra đi tâm tình bịn rịn
Tiển chân nhau cuối nẻo sân Đình
Chàng rằng cái chữ ba sinh
Thề yêu nàng trọn tấm tình trăm năm.


Ngại ải quan xa xăm mù bụi
Nén lòng bao hờn tủi băn khoăn
Tay nàng chàng viết, bảo rằng:
Cứ như vậy nhé xin nàng về mau...!


Nẻo đường về chia nhau hai ngõ
Lời của chàng chưa rõ là sao..?
Ngửa bàn tay vội xem mau
“Hồi Gia Thú Phụ “ trước sau rành rành.


Một cơn gió bổng lành lạnh thổi
Đất trời đau xé nỗi lòng ai
Chữ Hồi gia giữa bàn tay
Thú phụ…là nghĩa đắng cay, bạc tình..?


“Hồi gia” chữ…”về nhà” đã rõ
“Thú phụ”…đây có phải “lấy chồng “…?
Nghe lòng đau đớn mênh mông…
Ngang cầu một bóng má hồng quyên sinh.


Bao nỗi đau của tình đôi lứa
Một lời nguyền hơn lửa ba sinh
Mười năm một mảnh thâm tình
Chàng về chốn củ tìm hình yêu xưa.


Đớn đau thay vừa về đến cửa
Một lời ngoan chửa kịp chào thầy
Khói nhang đâu đã bủa vây
Bàn thờ một bóng, dáng gầy biệt tăm.


Đất trời quay tối sầm trước mắt
Xé lòng đau khóc ngất bên thềm
Tỏ tường dạ đớn đau thêm
Vì câu với chữ chẳng êm… chẳng tường…


Học trò giỏi văn chương cho lắm
Tệ làm sao máu đẫm tình thân
Chữ “Phu”, chữ “Phụ” một vần
Nghĩ sai một nét - nát thân một người.


Một chữ tích chín mười tuồng dịch
Truyện vu vơ thơ thích đề ra
Về nhà thú tội cùng cha
Sao nàng nông cạn suy ra lấy chồng? (va,16/11/2009)


TB: Vàng anh xin nói thêm, đây là truyện năm lớp sáu thầy dạy văn:
Nguyễn-An-Thái kể lại bằng văn nôm và Pháp văn lại dịch ra Việt văn
cho cả lớp nghe, rất dài… nhưng VA chỉ nhớ đại ý là như vậy. Thầy của
VA muốn nhắn nhủ một câu: - “ Làm văn-thơ chỉ một chữ , hay một dấu
phẩy cũng rất là tai hại…”
Cái câu Hồi gia thú phụ là bảo chàng bảo nàng “về nhà thú tội
với cha” và cũng có nghĩa là “về nhà lấy chồng” cho nên người con gái
vì chữ tiết hạnh trung trinh đã gieo mình tự vẫn khi hiểu lầm... Chỉ
là vui với văn thơ xin quý vị đừng cười nha. Vàng anh lấy tích dịch ra
tuồng chơi thôi, mong các bạn vui là được rồi…Cám ơn